Deel 3: Koffie uit Turkije

Al eeuwenlang wordt over de hele wereld koffie en thee gedronken. Het is deel van de volkscultuur en traditie. Hoe de thee en koffie wordt bereid, geserveerd en gedronken zegt veel over de cultuur uit bepaalde streek of gebied. Ook worden vaak geneeskrachtige werking aan de soorten toegeschreven. De Donderberg is een wijk waar ruim 80 nationaliteiten leven. We gaan op zoek naar de verschillende thee- en koffiesoorten. Uit welke regio komen ze, welke ingrediënten heb je nodig en hoe bereid je ze? En de natuurlijk antwoord op de vraag wanneer drink je deze soort?

In deze aflevering maken we kennis met Mürvet. Zij legt uit waar de Turkse koffie vandaan komt en hoe deze op traditionele wijze wordt gezet. Het bereiden van Turkse koffie gaat van generatie op generatie. Mürvet vertelt: “Als een man bij de vader van zijn aanstaande komt vragen om haar hand, zet de dochter de koffie. Dan wordt daarbij de aanstaande man geplaagd. Zo wordt er alleen in zijn kopje een schepje zout toegevoegd. Het is dan voor de jongeman de kunst om zijn gezicht strak te houden. Als hij een zuur gezicht zou trekken, dan zou hij daarmee de bruid afwijzen.” Het bereiden van koffie heeft zij van haar moeder geleerd.

Naam : Turkse koffie

Waar: Turkse koffie wordt in alle regio’s in Turkije gedronken. Maar ook in de omliggende regio’s, zoals de Balkan, het Midden-Oosten en Noord-Afrika wordt deze koffie gedronken.
Gelegenheid: De koffie wordt op bepaalde tijdstippen gedronken. De eerste keer is na het ontbijt. Dat is dan 1 tot 2 uur na het ontbijt. Ook in de avond is er nog een gelegenheid. Gedurende de rest van de dag wordt er meestal thee geschonken en gedronken.

Turkse koffie is een traditionele bereidingswijze voor koffie die al eeuwenlang populair is in Turkije. Het is meer dan alleen een drank; het heeft een rijke cultuur en geschiedenis.

Benodigdheden:

• Cezve (traditionele Turkse koffiepot, maar een klein pannetje kan ook werken)
• Zeer fijn gemalen koffie (Turkse maling)
• Koud water
• Suiker (optioneel, naar smaak)
• Klein kopje (Turkse koffie wordt in kleine kopjes geserveerd, vergelijkbaar met espressokopjes)

Bereiding

1. Ingrediënten: Turkse koffie wordt gemaakt van zeer fijn gemalen koffiebonen (bijna poederachtig) en water. Vaak wordt suiker toegevoegd tijdens het koken, afhankelijk van de gewenste zoetheid.
2. Koffiepot (cezve): Het wordt bereid in een speciale pot met een lange steel, genaamd een cezve.
3. Bereidingswijze: Traditioneel wordt de koffie op een gasbrander gemaakt. Omdat het vaak in de praktijk wat gemakkelijker is, wordt ook wel een elektrische koker gebruikt.

Smaak

Turkse koffie heeft een intense en rijke smaak vanwege het gebruik van zeer fijn gemalen koffie en de directe bereidingsmethode.

Serveren

• Turkse koffie wordt geserveerd in kleine kopjes (soortgelijk aan espresso), vaak met een glas water en soms een zoetigheid zoals Turks fruit (lokum) of dadels.
• Het glas water helpt om de smaakpapillen te reinigen voor het drinken van de koffie.
  Culturele Betekenis
• Traditie: In Turkse en andere oosterse culturen heeft het drinken van koffie vaak een sociaal en ritueel karakter. Het wordt vaak geserveerd bij speciale gelegenheden, zoals huwelijksaanzoeken.
• Koffiedik lezen: Na het drinken van de koffie wordt het restje vaak omgekeerd op een klein schoteltje geplaatst en kan het koffiedik worden “gelezen” voor voorspellingen of om het toekomstbeeld van de persoon te interpreteren. Dit is een populaire traditie in de Turkse cultuur.
• Gastvrijheid: Door goed gezelschap smaakt de koffie net nog iets lekkerder. Turkse koffie wordt vaak als gastvrijheidsgebaar geserveerd. Het drinken van koffie kan een gelegenheid zijn voor diepgaande gesprekken of een eenvoudige uitdrukking van vriendschap.

Verschillen met andere koffiestijlen

• Het wordt niet gefilterd, waardoor er altijd een laagje koffiedik op de bodem van het kopje achterblijft.
• Het schuim bovenop wordt als een teken van goede bereiding beschouwd.

Het bereiden van koffie stap voor stap

1. Bereid je ingrediënten. Voor één kopje heb je nodig:
   • koffiekopje koud water
   • 1 tot 2 theelepels Turkse koffie
   • Suiker naar smaak:
     • Geen suiker: sade
     • Weinig suiker: az şekerli (halve theelepel suiker)
     • Normale zoetheid: orta şekerli (1 theelepel suiker)
     • Zoet: şekerli (2 theelepels suiker)
2. Vul de cezve:  Meet de hoeveelheden kopjes af en doe het koude water, de koffie en de suiker (indien gewenst) in de cezve. Roer goed zodat alles gemengd is. Na het roeren hoef je niet meer te roeren tijdens het koken.
3. Verwarm de koffie langzaam: Zet de cezve op laag vuur. Laat het langzaam opwarmen om een mooie schuimlaag te krijgen. Niet roeren tijdens het verwarmen.
4. Wacht tot het schuim ontstaat. Zodra de koffie begint te schuimen en bijna kookt, haal je de cezve van het vuur. Schep met een theelepel voorzichtig wat schuim in het kopje.
5. Laat de koffie nog een keer schuimen. Zet de cezve terug op het vuur en laat de koffie opnieuw schuimen. Haal het van het vuur net voordat het begint te koken. Herhaal dit eventueel nog een keer voor extra schuim en smaak.
6. Schenk de koffie in. Giet de koffie langzaam in het kopje, zodat het schuim bovenop blijft. Het koffiedik blijft in de cezve achter.
7. Serveertip: Serveer de koffie met een glas water (voor het neutraliseren van de smaakpapillen) en om je vochtgehalte in balans te houden. Serveer eventueel een stukje Turks fruit (lokum) of ander zoetigheid.

Belangrijke tips:

• Roer alleen voordat je de cezve op het vuur zet. Niet meer roeren tijdens het koken.
• Schuim is een belangrijk onderdeel van Turkse koffie. Een goede schuimlaag laat zien dat je het goed hebt bereid.
• Drink de koffie langzaam en laat het koffiedik op de bodem liggen (niet opdrinken!).

Geniet van je zelfgemaakte Turkse koffie!

Dit artikel is gebaseerd op input en ervaringen van mensen. Een wetenschappelijke claim of grondslag ontbreekt. Er kunnen dan ook geen rechten aan deze publicatie worden ontleend.